Choroba Parkinsona – objawy

choroba parkinsona objawy

Choroba Parkinsona jest najczęściej występującym schorzeniem neurodegeneracyjnym. Dotyka głównie osoby po 60. roku życia. Pierwszy raz została opisana w 1817 roku przez Jamesa Parkinsona. Użył on sformułowania „drżączka poraźna”. Główne objawy choroby Parkinsona to zaburzenia motoryczne: chodu, równowagi, drżenie rąk.

W Polsce na chorobę Parkinsona w różnych stadiach cierpi prawie 100 tysięcy osób. Choroba nie jest obecnie uleczalna, ale prowadzi się badania nad regeneracją neuronów i leczeniem komórkami macierzystymi. Projektuje się także urządzenia, poprawiające komfort życia osób z objawami choroby Parkinsona.

Uwaga: choroba Parkinsona jest czymś innym parkinsonizm, który nie jednostką chorobową, choć wykazuje podobne do choroby Parkinsona objawy.

Triada objawów Parkinsona
Choroba Parkinsona objawy motoryczne
Zaburzenia chodu
Drżenie
Choroba Parkinsona objawy pozamotoryczne
Problemy ze snem w chorobie Parkinsona
Objawy przedkliniczne
Wczesne objawy choroby Parkinsona
Objawy późne / zaawansowane
Objawy wegetatywne
Zaburzenia wzrokowe
Objawy nietypowe
Objawy psychiczne

Triada objawów choroby Parkinsona

Tzw. triada objawów choroby Parkinsona pozwala na diagnozę. Będą to:

  • sztywność mięśniowa (tzw. objawy drutu ołowianego lub koła zębatego w czasie zginania kończyny górnej w stawie łokciowym);
  • drżenie spoczynkowe;
  • zaburzenia równowagi i postawy ciała (po wykluczeniu przyczyn błędnikowych, czucia itp.).

Objawy choroby Parkinsona dzieli się przede wszystkim na te z zakresu motoryki oraz te pozamotoryczne.

Choroba Parkinsona objawy motoryczne

Objawy motoryczne w chorobie Parkinsona to m.in.:

  • chwiejny chód
  • drżenie (jest ono najwcześniej widoczne)
  • ruchy mimowolne (tiki, ruchy pląsawiczne, ruchy atetotyczne – „dziwne” zginanie rąk, nieskoordynowane ruszanie palcami, kiwanie głową itd.)
  • przygarbienie ciała
  • osłabienie siły mięśni
  • spowolnienie ruchów (bradykinezja)
  • mikrografia (pisanie coraz mniejszych liter).

Zaburzenia chodu

Jest szereg charakterystycznych cech zmienionego chodu u osoby cierpiącej na chorobę Parkinsona. Te objawy choroby Parkinsona skoncentrowane na poruszaniu się to m.in.:

  • wyraźne skrócenie kroku (np. powłóczenie nogą)
  • zwiększona liczba kroków
  • zmniejszenie szybkości kroków
  • zmniejszenie częstotliwości kroków

A także:

  • zbaczanie w jedną stronę
  • „szuranie stopami”
  • brak ruchu ramion np. przy obracaniu się
  • nagła blokada chodu („zamrożenie”)
  • problem z wystartowaniem chodu
  • zawahania chodu, zawahania w przestrzeni.

Dodatkowo objawy choroby Parkinsona dotyczące chodzenia to: objaw pulsji (nagłe utraty równowagi, upadki) i objaw tunelu (w wąskim przejściu chory staje, zaczyna dreptać).

Tzw. „zamrożenie chodu”, czyli nagła blokada chodu dodatkowo dzieli się na szczególne postaci:

  • „akinezja” (brak ruchu) – chory stoi nieruchomo, nie stara się pokonać zahamowania
  • drżenie w miejscu – chory rusza szybko stopami, jednak ostatecznie ruch nie następuje
  • „szuranie nogami”- chory częściowo pokonuje blokadę, jest ruch chociaż nieprawidłowy.

Drżenie

Drżenie jako objaw choroby Parkinsona jest bardzo istotne dla ostatecznej diagnozy. Warto nie lekceważyć „wypadania z rąk filiżanki” itp. i zgłaszać się na badania. Najczęściej drżenie spoczynkowe dotyka kończynę górną. Jednak u osób starszych ten objaw choroby Parkinsona może przemieścić się i na stopę, brodę, żuchwę, język. Rzadziej na głowę. Drżenie wśród objawów choroby Parkinsona trzeba uważnie obserwować: pojawia się w pozycji siedzącej, gdy ręce spoczywają na kolanach albo stojącej, gdy swobodnie zwisają.

Ponieważ drżenie ogromnie obniża jakość życia w chorobie Parkinsona, szuka się różnych rozwiązań. Testuje się na przykład leczenie drżenia – objawu choroby Parkinsona – przy pomocy wiązek ultradźwięków, bez konieczności otwierania czaszki.

Od lat 50. wykonywało się talamotomię – chirurgiczne zabiegi na części mózgu. Obecnie jednak działania lekarzy idą w kierunku metod takich jak: stosowanie CyberKnife, głęboka stymulacja mózgu (poprzez umieszczanie elektrod) i in. CyberKnife został zakupiony przez kilka ośrodków w Polsce i potwierdza skuteczność radioterapii w leczeniu drżenia jako jednego z objawów choroby Parkinsona.

Choroba Parkinsona objawy pozamotoryczne

Objawy pozamotoryczne w chorobie Parkinsona dzieli się na:
1. Zaburzenia czynności układu autonomicznego:

  • odczuwanie nadmiernego gorąca/zimna
  • zaparcia
  • impotencja
  • problemy z oddawaniem moczu
  • ślinienie się

choroba parkinsona objawy motoryczne

2. Zaburzenia neuropsychiatryczne

  • niepokój
  • zaburzenia psychotyczne
  • zaburzenia depresyjne
  • zaburzenia poznawcze (liczenie, podejmowanie decyzji, mówienie, pamięć)
  • problemy ze snem, zmęczenie, bóle nóg i in.

Problemy ze snem w chorobie Parkinsona

Bezsenność lub problemy ze snem są częstym objawem choroby Parkinsona. Sztywność mięśni, problemy psychiczne, przyjmowane leki (powodują koszmary lub żywe sny) – to wpływa na jakość odpoczynku. Zaburzona faza REM jest także objawem choroby Parkinsona – chory może wstawać przez sen, chodzić, kopać, uderzać. Naszego bliskiego może wybudzać nawet hałas spowodowany drżeniem poduszki. Może także mieć epizody bezdechu sennego. Z kolei te problemy prowadzą do nadmiernej senności w ciągu dnia. Pomocne w zmniejszeniu problemu ze snem w objawach choroby Parkinsona, będą np.: uregulowany rytm dnia, nie picie dużej ilości płynów tuż przed snem, ruch na świeżym powietrzu w ciągu dnia.

Objawy przedkliniczne

Objawy przedkliniczne choroby Parkinsona mogą trwać nawet kilka lat. Mogą wyjść jedynie w testach fizjologicznych, testach genetycznych i podczas specjalnych badań tomograficznych albo ultrasonograficznych mózgu. Objawy przedkliniczne dzieją się przed ostatecznym rozpoznaniem choroby. Mogą to być zaburzenia węchu (ok. 90% chorych), odczuwanie bólu, zaburzenia psychiczne i zaburzenia snu.

Obecnie prowadzone są rozmaite badania nad leczeniem neuroprotekcyjnym. Objawy choroby Parkinsona można będzie powstrzymywać na etapie, gdy zanik neuronów w tzw. istocie czarnej mózgu nie postępuje szybko.

Wczesne objawy choroby Parkinsona

Objawy wczesne choroby Parkinsona to te, które w sposób zauważalny zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie. Ruchy stają się powolne. Coraz większy kłopot sprawia ubranie się, mycie, pisanie czy niesienie pożywienia do ust. Obserwujemy problemy z węchem i pewną sztywność postawy. Zmienia się głos chorego, a także charakter pisma.

Wśród objawów choroby Parkinsona na tym etapie są również: zaparcia, odczuwanie mrowienia w stopie. Wczesne objawy choroby Parkinsona to także dyzartria – problemy z mową, która staje się niewyraźna, bełkotliwa. Poza tym – dysfagia: problemy z przełykaniem. Wszystko to często traktuje się jako „zwyczajne” objawy starzenia się, diety, reumatyzmu itp.

Objawy późne/ zaawansowane

W zaawansowanych objawach choroby Parkinsona mieścimy już objawy motoryczne. Pojawiają się po dłuższym czasie leczenia lewodopą (główny farmaceutyk podawany w tej chorobie od 1961 roku). Występują wtedy problemy z chodzeniem, z utrzymaniem prostej postawy ciała, drżenie spoczynkowe (charakterystyczne drgania dłoni leżącej np. na kolanie). Ruchy stają się powolne, oszczędne. Objawem choroby Parkinsona będzie tutaj niemożność zachowania równowagi. Twarz z kolei staje się „maskowata” – brak mimiki u chorego. Niemożliwe staje się podniesienie drobnych przedmiotów, zapięcie guzików itp.

W późnym stanie pojawiają się także objawy choroby Parkinsona otępienne. Szczególnie dotyczy to osób starszych, tych z późnym zachorowaniem, a także osób ze zdiagnozowaną wcześniej depresją. Pojawiają się problemy z pamięcią, nieustającymi próbami przypomnienia sobie czegoś itp.

Objawy wegetatywne

W wegetatywnym stanie objawy choroby Parkinsona to między innymi: ślinotok, łojotok, pocenie się. Pomimo gorąca, choremu jest zimno i na odwrót. Zwiększa się zapadalność na choroby układu oddechowego, ponieważ mniejsza ilość ruchu wpływa na niskie dotlenienie płuc. Objawem wegetatywnym choroby Parkinsona są też zaparcia, problemy z oddawaniem moczu, omdlenia i zasłabnięcia.

Zaburzenia wzrokowe

Wśród objawów choroby Parkinsona znajdują się też te związane ze wzrokiem:
halucynacje (wpływ leków): złudzenia, błędne wrażenie szczególnie w zmroku (coś wygląda jak coś innego); poczucie obecności kogoś/czegoś w pokoju.

  • podwójne widzenie
  • zaburzenia orientacji wzrokowo-przestrzennej (chory źle ocenia odległość przedmiotów itp.)
  • kłopoty z czytaniem
  • mrużenie oczu
  • nierozpoznawanie kolorów
  • suchość oka (z powodu rzadkiego mrugania, które z 16-18 razy na minutę spada do 1-2 na minutę)
  • rozmazany obraz
  • przymykanie oczu (z powodu drżenia mięśnia powieki).

Objawy nietypowe

Obok szerzej opisanych i obserwowanych objawów choroby Parkinsona, występują też niestety objawy nietypowe. Na przykład tzw. złośliwy zespół neuroleptyczny diagnozuje się u osób z diagnozą choroby Parkinsona, gdy odstawi się im gwałtownie główny lek – L-dopę. Objawami tego powikłania są: sztywność mięśniowa, gorączka, zaburzenia układu nerwowego i stanu psychicznego chorej osoby. Sztywność mięśniowa może być tak duża, że „blokuje” klatkę piersiową i trzeba wdrożyć mechaniczną wentylację. Mogą też pojawić się: oczopląs, dyzartria, napady drgawkowe, a nawet zawał serca.
Innym rzadszym objawem choroby Parkinsona może być zdiagnozowany czerniak. Chorzy z diagnozą Parkinsona powinni regularnie badać skórę u dermatologa.

Objawy psychiczne

Choroba Parkinsona znacząco obniża jakość życia starszej osoby. Do różnych dolegliwości towarzyszących starzeniu się organizmu, dochodzą problemy z koordynacją ruchów, mową, przyjmowaniem żywności. Jednak oprócz kluczowego „drżenia” itp., ważne są pozamotoryczne objawy choroby Parkinsona. Są często wykrywane wybiórczo, często źle leczone – to wpływa na frustrację i dezorientację rodziny bliskiego chorego, a sam cierpiący podupada na duchu.
choroba parkinsona objawy psychiczne

Ogólnie rzecz biorąc – nagła i postępująca zmiana w życiu, prowadzi często do izolacji społecznej, pobytów w szpitalu czy ośrodkach leczenia. To wszystko wpływa na stan psychiczny chorego. Pojawiają się stany depresyjne. Chory może odmawiać kontaktu czy brania udziału w ćwiczeniach rehabilitacyjnych. Depresja dotyka ok. 30% pacjentów. Przyczyny leżą w niższym poziomie dopaminy w mózgu oraz świadomości pogorszenia jakości życia. Typowe objawy depresji w chorobie Parkinsona to na przykład:

  • słabsza mimika
  • spowolnienie ruchów
  • utrata apetytu
  • zaburzenia snu
  • apatia
  • problemy z pamięcią, koncentracją
  • poczucie beznadziei.
Rehabilitacja w chorobie Parkinsona
SPRAWDŹ NASZĄ OFERTĘ!

Zobacz podobne artykuły:
Choroba Parkinsona – miniporadnik
Choroba Parkinsona – przyczyny
Choroba Parkinsona – leczenie
Rehabilitacja w chorobie Parkinsona
Parkinsonizm
Objawy parkinsonizmu
Parkinsonizm – leczenie

Bibliografia

Anna Maria Dobosiewicz, Szymon Kwiatkowski, Paulina Miętkowska i in.; Problemy motoryczne u osób z Chorobą Parkinsona / Motor skills problems in Parkinson Disease, Journal of Education, Health and Sport, 2017, 7(5), ss.470-485, www.researchgate.net/profile/Anna_Dobosiewicz/publication/317318746.pdf

Emilia Hercuń-Marchwiarz, Bartosz Marchwiarz; Zaburzenia snu u pacjentów z zespołem otępiennym oraz u ich opiekunów, Annales Academiae Medicae Silesiensis, 65 (5-6), 2011, ss. 23-27, http://yadda.icm.edu.pl

Anna Krygowska-Wajs; Przedkliniczny i wczesny okres choroby Parkinsona – diagnostyka i możliwości leczenia neuroprotekcyjnego, Polski Przegląd Neurologiczny, 2006, 2(4), ss. 177-182, https://journals.viamedica.pl/polski_przeglad_neurologiczny/article/view/20134

Krzysztof Pękala, Monika Ponichtera-Kasprzykowska, Tomasz Sobów; Rozpoznawanie depresji u pacjentów z chorobą Parkinsona za pomocą różnorodnych narzędzi diagnostycznych, Aktualności Neurologiczne, 2015 15 (4), ss. 2010-2016, http://psjd.icm.edu.pl/psjd/element/

J. Sławek; Drżenie w chorobie Parkinsona -rozpoznawanie i leczenie, Polski Przegląd Neurologiczny, 2017.
Tomasz Sobów, Jarosław Sławek; Zaburzenia poznawcze i psychiczne w chorobie Parkinsona, Wrocław, 2006,

4/5 - (25 votes)

Ten wpis ma 0 komentarzy

Komentarze zostały wyłączone.